صفحات

۱۳۸۶ مهر ۱۷, سه‌شنبه

نگاهی گذرا بر 8مارس : تاریخچه و جایگاه روز جهانیِ زن


نگاهی گذرا بر 8مارس :

تاریخچه و جایگاه روز جهانیِ زن


امیرمحسن محمدی



هشتم مارس برابر با روز جهانی زن و روز مخالفت با کلیه ی قوانین زن ستیز و نابرابری جنسیتی است که در اغلب جوامع عقب افتاده ی فرهنگی هنز اعمال می شود ، این جنبش به حق حقوق برابر که اکنون به یک جنبش عظیم اجتماعی در اغلب این جوامع تبدیل شده است قدمتی به طول تاریخ پدیده ی مردسالاری دارد و مرد سالاری نیز هنگامی به مرصه ی ظهور رسید که مهم ترین عامل در گذران زندگی توانایی جسمی بود که طبعاً از این لحاظ جنس مرد برتری جسمی دارد . زنان با اتکا به این پایگاه عظیم اجتماعی خصوصاً نسل جوان که با قامتی استوار در مقابل این تبعیض جنسیتی مقاومت کامل کرده اند و به هیچ وجه به این بندگی و بردگی جنسی رواج داده شده تن در نمی دهند.
اکثریت زنان برابری خواه زنان آزاده ای هستند که خواهان حق آزادی انتخاب نوع پوشش و رنگ آن و استقلال اقتصادی و شخصیتی هستند و در روز 8 مارس به این بهانه یکصدا اعلام می کنند که «ستم بر زن موقوف»! آنها در این روز یکصدا می شوند تا به همگان یاد آوری کنند که معیار وجود آزادی در جوامع بشری آزادی و برابری زنان است ، از این روست که به ما ثابت می شود جنبش آزادی زنان فقط به زنان یک جامعه تعلق ندارد بلکه تک تک اعضای جامعه برای این تضمین وجود آزادی نقش دارند و سهیم هستند ، به همین دلیل مردان و زنان آزادی خواه در این روز همصدا با شهروندان سایر کشور های دنیا مطالبات به حق زیر را خواستارند:
1- لغو کلیه قوانینی که نسبت به زنان در عرصه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تبعیض قائل میشود.
2- برخورداری از برابری کامل حقوق زنان با مردان در کلیه عرصه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
3- برابری کامل حقوق در عرصه خانواده، ازدواج، طلاق، حضانت و سرپرستی اطفال و ارث
4- آزادی پوشش
5- لغو آپارتاید جنسی
6- حق شرکت برابر در امور ورزشی و مسابقات ورزشی داخلی و بین المللی
7- مبارزه جدی با خشونت علیه زنان، اعم از دولتی و خانوادگی

و بسیاری از مسائل دیگر که این مجال کوتاه زمان پرداختن به آن را بر نمی تابد.

در مورد تاریخچه ی هشتم مارس در ابتدا به این واقعه می رسیم که برای اولین بار در هشتم مار 1857 زنان کارگاه های پارچه بافی و لباس دوزی در شهر نیویورک امریکا به خیابان ها ریختند و خواهان افزایش دستمزد ها ، کاهش ساعات کار و بهبود شرایط سخت کاری که در آن قرار داشتند شدند اما این تجمع با حمله ی پلیس و کتک خوردن معترضیت متفرق شد ، سپس پنجاه سال بعد در 1907 هنگامی که مبارزات زنان برای رسیدن به حقوق اجتماعی و سیاسی خود به اوج رسیده بود در هشتم مارس زنان آزادی خواه سالگرد تجمع زنان در نیویورک را برگزار کردند اما ایده ی انتخاب روزی به نام روز جهانی زن نخستین بار در جریان مبارزات زنان نیویورک با شعار «حق رای برای زنان» مطرح شد و دوهزان زن در تظاهراتی در روز 23 فوریه خواستار آن شدند که هر سال یکشنبه ی آخر فوریه ی هر سال به عنوان «روز زن» یک تظاهرات سراسری در امریکا برگزار شود . در سال ۱۹۱۰، "دومین کنفرانس زنان سوسیالیست" که کلارا زتکین از رهبران آن بود، به مسئله تعیین "روز بین المللی زن" پرداخت. زنان سوسیالیست اتریشی قبلا روز "اول ماه مه" را پیشنهاد کرده بودند. اما اول ماه مه، جایگاه و مفهومی داشت که می‌‌توانست اهمیت و جایگاه مبارزه مشخص بر سر مسئله زن را تحت الشعاع قرار دهد. زنان سوسیالیست آلمان، روز ۱۹ مارس را پیشنهاد کردند. مناسبت این روز، مبارزات انقلابی در سال ۱۸۴۸ علیه رژیم پادشاهی پروس بود که به عقب نشینی لفظی حکومت در نوزدهم مارس همان سال، منجمله در مورد مطالبات زنان، انجامید. "دومین کنفرانس زنان سوسیالیست" تاریخ برگزاری نخستین مراسم «روز زن» را ۱۹ مارس ۱۹۱۱ تعیین کرد. تصمیم گیری قطعی برای تعیین «روز جهانی زن» به بعد موکول شد ، بعد از اینکه کنفرانس قطعنامه ای را در مورد روز جهانی زن به تصویب رساند شاهد آن بودیم که انترناسیونال دوم سریعاً از آن حمایت کرد و نخستین تشکیلاتی به شمار آمد که از این قطعنامه ی جنجالی حمایت کرده است . در روز نوزدهم مارس 1911 نیز در اکثر شهرهای آلمان ، اتریش ، سوئیس و دانمارک را صدای اعتراض زنان آزادیخواه انبوه کرد و هرچند باز هم بنا به سنت مردسالارانه ی عقب افتاده ی ما پلیس به تظاهر کنندگان حمله برد و با کتک زدن و زخمی کردن زنان آنها را متفرق کرد اما خاطره و یادبود برگزاری یک روز بین المللی به عنوتن روز جهانی زن را در اذهان به یادگار گذاشت ، سرانجام در سال 1913 دبیرخانه ی بین المللی زنان که یکی از نهاد های انتر ناسیونال سوسیالیستی دوم بود روز هشتم مارس را برای گرامی داشت خاطره ی زنان آزادی خواه امریکایی به عنوان روز جهانی زن اعلام کرد و در همان سال نیز در سراسر اروپا ، آمریکا و روسیه ی تزاری زنان این بزرگداشت را بصورت تظاهرات و سخنرانی با شکوه هرچه تمام تر برگزار کردند اما از سال 1914 که اروپا در گیر جنگ جهانی شده بود زنان آزادی خواه تلاش کردند که این سالگرد را تحت شعار «علیه جنگ امپریالیستی» برگزار کنند که این از نشانه های واضح منش چپ در جنبش 8 مارس بود ولی از آنجایی که در اروپا کشور ها به دو دسته ی موافقان و مخالفان جنگ تقسیم شده بودند این دو دستگی و شکاف در کلیه ی صفوف از جمله صفوف زنان نیز مشاهده شد و همین امر مانع برگزاری یکدست و سراسری سالگرد هشتم مارس شد . یکی از روز های مهم و فراموش نشدنی تاریخ روسیه هشتم مارس 1917 بود که زنان کارگر در پتروگراد با شعارهایی علیه گرسنگی ، جنگ و تزاریسم فریاد های آغازین انقلاب روسیه را سر دادند و کارگران شهر نیز در همصدایی با این تظاهرات به اعتصاب عمومی دست زدند ، سپس در سال 1921 کنفرانس زنان انترناسیونال کمونیستی سوم در مسکو تشکیل شد و این کنفرانس نیز طی قطعنامه ای هشتم مارس را به عنوان روز جهانی زن اعلام کرد و همه زنان دنیا را به مبارزه علیه نظم مردسالارانه ی موجود و تحقق خواسته هایشان فرا خواند . در اواسط 1930 جهان بار دیگر با فاجعه ای به نام جنگ جهانی مواجه شد و کشور هایی که در آن زمان زیر سلطه ی فاشیسم بودند برگزاری سالگرد هشتم مارس را ممنوع اعلام کردند ، علیرغم همه ی محدودیت هایی که اعمال شده بود در سال 1936 زنان تظاهرات بزرگی در شهر برلین برگزار کردند و در همان روز نیز دولت فاشیستی وقت اسپانیا شاهد تظاهران 30000 زن کمونیست و جمهوریخواه با شعار محوری «برابری و صلح» بود که خود نقطه ی عطفی در تاریخ جنبشهای زنان به شمار می رود ، در پی صورت گرفتن جنگ جهانی دوم جنبش ها و انقلاب های رهایی بخش در کشور های مختلفی شکل گرفت به عنوان مثال کشور چین با تعداد بالای زنان و مردانش گام های بزرگی را در جهت آزادی و رهایی زنان برداشت ، در آن دوره اکثر دولت ها و جنبش های مترقی و انقلابی از برگزاری سالگرد هشتم مارس به عنوان یکی از نماد های آزادی خواهی حمایت زیادی می کردند . در دهه ی 1960 دیگر در کشور های آسیایی ، افریقایی و آمریکای لاتین نیز جنبش های مردمی آزادیخواه و رهایی بخش به پا خاسته بودند و حتی در کشور های سرمایه داری و پیشرفته نیز که جنبش های آزاد و ترقیخواهانه به اوج خود رسیده بود جنبش های رهایی و آزادی زن حضور و گستردگی چشمگیری پیدا کرده بود ، در آمریکا و اروپا، زنان علیه سنن و قیود و قوانین مردسالارانه و احکام اسارت بار کلیسایی بپا خواستند. در جنبش زنان موضوعاتی نظیر حق طلاق، حق سقط جنین، تامین شغلی، منع آزار جنسی، ضدیت با هرزه‌نگاری، کاهش ساعات کار روزانه و غیره مطرح شد. این جنبش موفق شد در برخی از این زمینه‌ها پیشروی کند. در تظاهرات هشتم مارس ۱۹۶۹ زنان در دانشگاه برکلی در آمریکا گرد آمدند و علیه جنگ در ویتنام تظاهرات کردند ، سرانجام در سال 1975 سازمان ملل متحد روز هشتم مارس را به عنوان روز جهانی زن به رسمیت شناخت و با خاتمه ی جنگ بخصوص بعد از دهه ی هفتاد با توسعه ی سرمایه داری و صنعتی شدن به کشور های عقب مانده و جهان سومی تعداد بسیار بیشتری از زنان درگیر تحصیل و کار شدند با این وجود در این جوامع هنوز زنان در موقعیتی درجه دوم نسبت به مردان قرار داشتند و این تناقض با نظام مرد سالارانه همچنان مسئله ی آزادی زنان را حادتر و انفجاری تر از گذشته مطرح نگاه داشت.

روزجهانی زن را به روز اعتراض همه زنان ومردان آزادیخواه وبرابری طلب علیه تبعیض ونابرابی تبدیل شده است بیایید به هم بپیوندیم تا ستمگران برخود بلرزند، متحد شویم وسرود بهترزیستن را بخوانیم ، که جهانی بهتر ممکن است همه باهم آنچه در کف داریم در این ره بگذاریم، در آستانه 8 مارس باید جنبش برابری طلبانه خصوصا فعالین آن که با گوشت و پوست نفس طرح چنین قوانینی را برای تحمیل بی حقوقی بر زنان لمس می کنند به میدان بیایند. بیائید 8 مارس امسال را با جند شعار محوری به روز سازمان دادن بزرگترین حرکات اعتراضی علیه دخالتها در زندگی زنان و کودکان تبدیل کنیم. بدون شک موفقیت ما در عقب راندن جنین بی حقوقیهای تاثیرات خود را برجنبش برابری طلبانه و مدافع حقوق زنان و کودکان نیز خواهد گذاشت .

8مارس روز مبارزه علیه تبعیض نژادی ، هشت مارس روز تجدید پیمان زنان و مردان برابری طلب برای به زیر کشیدن قوانین زن ستیز و لغو کلیه اشکال و جلوههای نابرابری جنسیتی است . در این روز خاص زنان به تبادل نظر و تجربه می نشینند ، خاطرات تلخ و شیرینشان را در قالبهای هنری از جمله شعر و تئاتر و رقص برای یکدیگر بازگو میکنند پس رفتها و پیشرفت هایشان را مورد نقد و بررسی قرار می دهند و بالاخره صف مبارزه شان را به منظور تغییر مناسبات حاکم فعلی و مقابله با تهاجمهای آتی دنیایی نابرابر سازماندهی می کنند . دهه هاست که 8 مارس با چنین سنتی تداعی شده است . امسال زنان جهان فقیر در شرایطی به پیشواز 8 مارس میروند که بنا به آمارهای منابع خبری اصلی ترین قربانیان فقر ، جنگ ، جهل ، بیماری و سوتغذیه ،تجاوز ،خشونت ، بیکاری ، سیل و زلزله ، مهاجرتهای اجباری ، تجارت سکس ، فشارهای اجتماعی ، تهاجمات فرهنگی ، تظلمات سیاسی و مذهبی بوده اند . زنان ایران نیز از این همه نکبت و بی حقوقی بی نصیب نبوده اند .
+ نوشته شده در شنبه 14 مهر1386ساعت توسط محسن محمدی

هیچ نظری موجود نیست: